Over Alfabetcode

Foneembewustzijn

Foneembewustzijnfoto

Kinderen leren vanzelf kruipen, lopen en praten. Ze leren niet vanzelf lezen. Lezen is een culturele techniek en moet worden aangeleerd. De eerste stap in dat leerproces is: de klanken leren herkennen waaruit woorden zijn opgebouwd. Hier gaat het om het ontwikkelen van foneembewustzijn.
In de Alfabetcode gebruiken we hiervoor de term ‘Slakkentaal’.

Van klank naar teken

Van klank naar teken

Kinderen kennen klanken. Ze leren vanzelf klanken produceren en in de peutertijd leren ze de klanken om te zetten naar woorden en zinnen. Dit proces gaat vanzelf.

Om kinderen te leren lezen koppelt Alfabetcode de bekende klanken aan tekens.

Elke klank wordt gekoppeld aan een teken, een letter dus. En die letter wordt geanalyseerd en geschreven. Van klank naar teken dus.

Hiervoor maken we gebruik van de methode Schriftcode.

Groot Kleuter- kennisboek

Als voorbereiding op het leren lezen in groep 3 heeft Alfabetcode het Groot Kleuter-Kennisboek ontwikkeld. Dit bevat de methode om foneembewustzijn te creëren, slakkentaal, maar het boek is zoveel meer, zoals de titel al doet vermoeden.

Het Goot Kleuter-Kennisboek bevat lesstof voor de basisvaardigheden burgerschap.

Kennis, woordenschat, foneembewustzijn en burgerschapsvaardig-heden zijn essentieel bij het leren lezen in groep 3.

Leren lezen en schrijven start dus al bij de kleuters.

Schrijven

Het onderdeel schrijven, dat onlosmakelijk aan Alfabetcode is gekoppeld bestaat uit de methode Schriftcode. Deze grafo-cognitieve methode voor handschriftonderwijs start eveneens in groep 1 en 2 en is naadloos aangesloten op Alfabetcode. Eerst voorwaardelijke oefeningen en in groep 3 begint het koppelen van klanken aan tekens. Schriftcode is een schrijfmethode van groep 1 tot en met groep 8 en gaat uit van de grafo-cognitieve benadering. Dit houdt in dat de vormgeving van de letters aangeleerd wordt.

 

Lezen en Spellen

Naast woordenschat en schrijven is spellen ook onlosmakelijk verbonden aan lezen. In groep 3 leert de Alfabetcode 42 klanken opschrijven. Telkens op de meest waarschijnlijke manier. De samenhang tussen een klank en de meest waarschijnlijke schrijfwijze noemen we een basiskoppeling. 42 basiskoppelingen vormen samen een beperkte, eenvoudige code: de basiscode.

Die basiscode is zo goed als ondubbelzinnig: elke klank wordt altijd op dezelfde manier geschreven, elke letter – elke lettercombinatie – wordt altijd op dezelfde manier gelezen. 

 

Wetenschappelijk onderbouwd

Wetenschappelijk onderbouwd

Het basisidee voor de Alfabetcode was het werk van de Amerikaanse cognitief psychologe Diane McGuinness. Dat is gebaseerd op een simpel inzicht: de manier waarop een schriftsysteem moet worden aangeleerd wordt bepaald door de manier waarop het is ontworpen. Wat volgt is de eerste stap naar effectief leesonderwijs: begrijpen hoe het schrift tekens aan klanken koppelt, begrijpen hoe de spelling werkt. Dat wil zeggen: de basis is linguïstisch inzicht: precies weten wat de kinderen moeten leren.

NOT 2025

Van 21 t/m 25 januari 2025 staan wij op de NOT 2025: hét event voor de onderwijs- en kinderopvangsector. Kom je ook ? Meld je nu gratis aan via deze link!

NOT Beurs